Değişkenlere işlem yaptırabilecek operatörleri ve özelliklerini inceleyelim.
Operatörleri birkaç kısıma ayırarak inceleyelim;
o Aritmetik operatörler
o Karşılaştırmak operatörleri
o Mantıksal operatörler
o Özel operatörler
ARİTMETİK OPERATÖRLER
Her zaman kullandığımız bu operatörler + , – , * , / , % ‘dir.Değişkenlerin çeşitli aritmetik operatörlerle kullanımına bir örnek verelim.
Örnek:
var i=10;
var j=11;
var k=12;
var m,n;
m=i*j+k;
n=i*(j+k);
İlk üç satırda değişkenlerimizi hem tanımlayıp hem de değer atadık. Dördüncü satırda ise m ve n değişkenlerini tanımlayıp değer atamadık. Diğer satırlarda ise m ve n değişkenlerinden istenen işlemleri tanımladık. Buna göre son iki satırın sonuçları farklıdır. Çünkü parantezlerin işlem önceliği vardır. Beşinci satırın cevabı (10*11)+12 = 122 şeklinde olacaktır. Son satırda ise sonuç 10*(11+12) = 230 olacaktır. Diğer bir işlem operatörü olan % ‘nin yaptığı işlemi şu şekilde anlatabiliriz. % operatörü % işaretinin solundaki değişkeni sağındaki değişkene böler ve kalanı verir. Örnek olarak;
var a=100; var b=9; var c=100%9;
Burada c değişkenin değeri 100/9’un kalanı 1’dir. Yani c değişkeninin değeri 1 olacaktır. Diğer -(eksi) ve / (bölme) operatörlerinin işlemleri kendilerine atanan çıkartma ve bölme işlemidir. Bu operatörlerin kısa kullanımı içinde Javascript bize kolaylık sağlar. Bu operatörleri sıralamak istersek;
-= : *= : /= : %= : ++ : —
Bu operatörlerin kısa uzun şekilde yazılışları ise aşağıdaki gibidir.
x+=y x=x+y
x-=y x=x-y
x*=y x=x*y
x/=y x=x/y
x%=y x=x%y
x++ x=x+1
x– x=x-1
Bu operatörlerin nasıl işlem yaptığını bir örnekte görelim.
var x,y,z;
x=10; y=20; z=30;
x++; x+=y; z–; y*= z;
Şimdi her zamanki gibi işlem satırlarının cevaplarını birlikte bulalım. x++ satırı x=x+1 işleminin yapılmasını söyler. Buna göre x değişkeni 11 değerini alır. İkinci satıra geldiğimizde x+=y satırı x=x+y işleminin yapılmasını söyler. Bir önceki satırdaki x’in değeri 11 idi. Böylelikle yeni x’in değeri 11+20=31 olacaktır. Diğer satırda z– işlemi sonucunda z’nin değeri 29 olacaktır. Son satırda ise y=y*z işlemi ile y değişkeni 20*29= 380 değerini alacaktır.
KARŞILAŞTIRMA OPERATÖRLERİ
Değişkenlerin birbirleri ile karşılaştırılmak istendiğinde kullanılan operatörlerdir.
Bu operatörler ise;
== operatörü iki değişkenin birbirine eşitliğini kontrol eder.
!= operatörü iki değişkenin birbirine eşit olmadığı durumlarda kullanılır.
< operatörü bilindiği üzere küçüktür operatörüdür. Soldaki değişkenin sağdakinde küçüklüğünü kontrol eder.
<= soldaki değişkenin sağdaki değişkene küçük eşitliğini kontrol eder.
> soldaki değişkenin sağdaki değişkene göre büyük olup olmadığını kontrol eder.
>= soldaki değişkenin sağdaki değişkene büyük eşitliğini kontrol eder.
MANTIKSAL OPERATÖRLER
İki değişkene bağlı karşılaştırılmaların yapılmak istendiği durumlarda kullanılır. Operatörler && , || , ! operatörleridir. && And (ve) operatörü iki değişkenin de değeri doğru olması istendiğinde kullanılır. || Or (veya) operatörü iki değişkenden en az birinin doğru olması durumu istediğinde kullanılır. ! Not (değil) operatörü değişkenin değeri doğru ise yanlış , yanlış ise doğru olması istendiği durumlarda kullanılır.
ÖZEL KARŞILAŞTIRMA OPERATÖRÜ
Bu operatör iki değişken arasında karşılaştırma yapmanın en sade ve kısa yoludur. Operatörün kullanım biçimi :
değişken_1 [karşılaştırma operatörü] değişken_2 ? değişken_3 : değişken_4
Bunu bir örnekle açıklayalım. Değişkenleri var ile tanımladığımızı farz ediyorum. Buna göre ;
a < b ? c : d
Yukarıdaki satırda yapılması istenen işlem; a değişkeninin b değişkeninden küçük olup olmadığı karşılaştırılıyor. Buna göre cevap doğruysa işlemin sonucu c değişkeninin değeri değilse d değişkeni oluyor. Şimdi tüm bu öğrendiklerimizi bir Javascript kodunda görelim. Bu bizim ilk Javascript kodumuz olacak.
Örnek :
<html> <head> <title>www.bilisimogretmeni.com </title> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" /> </head> <body> <script language="JavaScript"> var i=1; var j=2; var k=3; var m=4; var n=5; var p=6; var q=7; i+=j; j++; k--; m=m+k; n*=j; i < j ? 3 : 1 ; k >= n ? 0 : 1 ; k==2 && j==5 ? p : q ; i==2 || j==3 ? m : n ; p!=2 ? k : 10 ; </script> </body> </html>
İlk yedi satırda değişkenlerimizi hem tanımladık hem de değer atadık. Böyle biryazımı yapabileceğimizi değişkenleri anlatmaya başlarken söylemiştik.İşlem satırlarına geçtiğimizde ise;i+=j;Bu işlem daha da önce gördüğümüz gibi bize i=i+j işlemini yapmamızı söyler.Buna göre i değişkeninin değeri 3 olacaktır. Hemen altındaki satırda bulunan j++işlemi dolayısıyla da j değişkeni 3 değerini alacaktır. Diğer işlem satırında k–işlemi ilede k değişkeni 2 değerini alır. Bir diğer satırdaki m=m+k işlemi ile m(m=4) değişkeni k(k=2) değişkeni toplanarak 6 değerini alır. n=*j işlemi ile de n(n=5) değişkeni 3*5=15 değerini alacaktır.Şimdi diğer karşılaştırma işlemlerine geçmeden önce değişkenlerimizin işlemsonrası aldığı değerleri yazalım.
i=3 , j=3 , k=2 , m=6 , n=15 , p=6 , q=7 ; i < j ? 3: 1 ;
Bu satırın 3 < 3 işleminin cevabı doğru ise 3 değilse 1 değeri alacağını görebiliyoruz. Tabi ki üç üçten küçük olmadığı için cevabımız 1 olacaktır.
k>=n ? 0 : 1 ;
Bu satırda ise 2>=15 işlemi gerçekleşir ki bunun cevabı da yanlıştır ve ikinci değer işlem satırının cevabıdır yani 1 dir. Şimdiki karşılaştırma işlemimiz ise mantıksal operatörlerle ilgili. Buna göre; k=2 && j=5 ? p : q ; İşlem bize ne söylüyor ? K değişkeni ve j değişkeninin kesin olarak bir değere eşit olup olmadığını karşılaştırmamızı söylüyor. Bu iki değer de doğruysa çünkü &&(and) mantıksal operatörünün anlamı bu işlem doğrudur değilse yanlıştır. Buna göre k=2 ‘dir. Fakat buna karşılık j’nin değeri 5 değildir. Bu yüzden karşılaştırmanın cevabı yanlıştır. Dolayısıyla işlem q yani 7 değerini alır.
p!=2 ? k : 10 ;
İşlemde istenilen p değişkeninin değerinin ikiden farklı olması durumdur. Yani 6!=2 bunun anlamı doğrudur. Gerçektende 6=2 değildir. Bizde bu satırda bunu istiyorduk. O halde cevap doğrudur. Böylelikle işlem k yani 2 değerini alır. Şimdi biz bu yaptıklarımızla sadece javascript’te bir şeyler hesap etmesini ve karşılaştırmasını söyledik. Tarayıcı da bu işlemleri yapar ve hafızasında tutar. Daha sonra öğreneceğimiz komutlarla bunları istersek tarayıcıya yazdırabilir. Başka bir yerde kullanılmasını söyleyebiliriz.
merhaba , javascripte yeni başlyanalar çin güzel bir çalışma teşeküürler.. lakin kodlarda hata var.. 8.satırdaki,kodun k–
10 satırdaki kodun n*=j şeklinde olması gerekidi.
ayrıca 13.ve 14 satırdaki kodalrında atama operetörü ile değil eşitlik oporatoru ile yazılması gerekirdı.
düzeltilmiş şekli
k==2 && j==5 ? p : q ;
i==2 || j==3 ? m : n ;
Hatalara rahmen işin özünü anlatan güzel anlatımından doalyı övgüyü hak eden bir çalışma olmuş emeğinize sağlık..çalışmlarınıznın devamını dilerim.Dileyen javascript derslerni basit bir anlatımla ele aldığım konuları inceleyebilriler..Esen kalın..
http://acikkaynakplatformu.wordpress.com/2013/11/09/java-script-derslerifor-dongusu/
uyarınız ve güzel yorumlarınız için teşekkürler, gerekli düzenlemeler yapılmıştır…