1. Anasayfa
  2. İşletim Sistemleri

AWARD CMOS SETUP AYARLARI


0

AWARD CMOS SETUP AYARLARI
 
Setup  ayarları  biraz  karışık  gibi  görülsede  bu  konu  hakkında  her  kullanıcının  bir  miktar
bilgiye sahip olması gerekir. İşte elinizdeki bu notlar bu amaçla hazırlanmıştır. Cmos Setup ‘ a girmek
için  çoğu  bilgisayarda  ilk  açılı-esnasında    klavyedeki  DEL    düğmesine  basmak  yeterlidir.  Bazı
bilgisayarlarda ESC  , bazılarında ise CTRL + ESC  tuşlarına basmamız gerekebilir. Açılış esnasında
setupa girmek için gerekli tuş kombinasyonu ekranda kısa bir süre görüntülenmektedir.
Setup programı açıldığında karşımıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir.
 
Yukarda  ilk  karşımıza  çıkan  bu  menüye  biz  ana  menü  diyoruz.  Şimdi  ana  menüdeki  bu
komutlara bir göz atalım.
-Standart Cmos Setup    : Bu  sayfada standart bazı ayarlar bulunmakta sistem
tarihi ve saati , sürücü tanımlamaları gibi.
-Bios Features Setup     :  Bu  kısımda  işlemci  ile  ilgili  yapılandırma
seçenekleri  ,bellek  yapılandırma  seçenekleri  ,  ekran  yapılandırma  seçenekleri
bulunmaktadır.
-Chipset Features Setup   :Bu kısımda ise anakartın işllerliğini sağlayan chipset
dediğimiz işlemcilerin yapılandırılması yapılmaktadır.
-Power Management Setup   :Bu  kısımda    bilgisayarın  gelişmi-güç  yönetimi
özelliklerinin kontrolü sağlanmaktadır.
-PNP/PCI Configuration    :Burada ise bilgisayara bağlanacak tak çalıştır aygıtlar
ile ilgili yapılandırmalar bulunmaktadır.
-CPU Speed Settings     : Burada ise işlemci hız ayarlamaları yapılmaktadır.
-Integrated Peripherals   :Anakarta  bağlanacak  kabloların  ve  giri-çıkış
portlarının yapılandırılmaları bu kısımda mevcuttur.
-Load Bios Defaults      :Bu  seçenekte  kullanıcı  bilgisayarı  fabrika  ayarlarına
döndürerek bilgisayarın minimum performansla çalışmasını sağlar.
-Load Setup Defaults     :Burada  ise  sistemin  maximum  performansla
çalışabilmesi için gerekli ayarlar kendiliğinden yapılır.
-Supervisor  /  User  password  :Bilgisayarı  ve  setup  bölümüne  belirili  kişilerin
ulaşabilmesi için parola tanımlamaları mevcuttur.
-IDE HDD Auto Detection     :Burada bilgisayara bağlanmış sabit disklerin otomatik
olarak tanınması için gerekli ayarlar mevcuttur.
-HDD Low Lewel Format  :Sabit  diske  düşük  seviyeli  format  atmak  için
kullanılır.
-Save / Exit Setup  :Yapılan  ayarlamaların  kaydedilip  ,  setuptan  çıkmak
için kullanılır.
-Exit Without Save       :Yapılan  ayarlamaların  kaydedilmeden  setuptan
çıkılması için kullanılır.
 
  1. STANDART CMOS  SETUP MENU
 
Bu  bölüm  BIOS’un  temel  konfigürasyon  parametrelerini  içerir.  Bu  parametreler’in  içinde
tarih,saat, VGA kartı, FDD ve HDD ayarları bulunur.
Date(mm:dd:yy): 
Bu maddede tarih bilgileri ay, gün ve yıl olarak ayarlanabilir.
Time(hh:mm:ss) :
Bu maddede zaman bilgileri saat,dakika ve saniye olarak değiştirilebilir.
HDD çalışma modu ayarları [NORMAL, LBA, LARGE]
Eski işletim sistemleri sadece kapasitesi 528 MB’dan büyük olmayan HDD’leri desteklediği
için, boyutu 528 MB’dan büyük bir disk kullanılamıyordu. AWARD BIOS bu probleme bir  çözüm
getirdi:  işletim  sisteminize  bağlı  olarak  3  tane  çalışma  modunu  seçeblirsiniz:  NORMAL,  LBA,
LARGE.
 
—Normal Mod:
Standart normal mod 528 MB ve daha az kapasiteye sahip hard diskleri destekler. Bu mod
verilere ulaşmak  için  direk  olarak   Silindirler  (Cylinders  (CYLS)), Kafalar  (heads)  ve Sektörler
(Sectors) tarafından belirtilen pozisyonları kullanırlar. 
—LBA (Logical Block Addressing) Modu:
Bundan önceki LBA modu 8.4 GB’a kadar olan  sabit diskleri desteklemekte  idi. Bu mod
erişilecek  disk  verilerinin  pozisyonunu  hesaplamak  için  farklı  bir  metod  kullanır.  İzleri
(Cylinders),  Kafaları  (heads)  ve  Sektörler  (Sectors)  verilerin  yerleştirildiği  fiziksel  adreslere
dönüştürür. Bu menüde görüntülenen iz, kafa ve sektörler sabit diskin gerçek yapısını yansıtmaz,
Bunlar sadece gerçek pozisyonları hesaplamak için kullanılan referans değerleridir. Şuan, yüksek
kapasiteli  bütün  diskler  bu modu  desteklerler. Bu  yüzden  kullanılması  en  uygun moddur.  Şuan
BIOS  LBA  kapasitesi  8.4  GB’ı  aşan  sabit  disk  sürücülerini  desteklemesini  sağlayan  INT  13h
uzantı fonksiyonunu desteklemektedir.
—LARGE Mod:
Sabit  diskin  iz  sayısı  (CYLs)  1024’ü  geçtiğinde  ki DOS  bunu  desteklemez,  ya  da  işletim
sisteminiz LBA modunu desteklemiyor ise bu modu seçmelisiniz.
—HDD Parametreleri
**Type: belirli  tanımlama parametrelerine sahip bir sürücü  türüne verilmiş bir numara.
1-47’e kadar 47  çeşit  sürücü  için numara bulunur. Bunun dışında buradaki diğer  seçenekler
NONE, AUTO ve USER’dır. Type seçeneği NONE yapılarak sabit diskin olmadığı belirtilir.
AUTO  seçeneği  ile  sabit  diskin  parametrelerini  her  açılışta  BIOS’un  otomatik  olarak
arayacağı  ve  bulacağı  belirtilir.  USER  seçeneği  ile  de  kullanıcı  Sabit  disk  parametrelerini
kendisi el ile girer.
**Cylinders (İzler): Disk sürücüdeki iz sayısını belirtir.
**Heads (Kafa):Okuma – yazma kafası sayısını belirtir.
**Write  Precompensation  (Yazma Öndengeleyicisi):  İz  çapı  azaldıkça  bir  sektörün
fiziksel boyutu devamlı olarak küçülür. Ama her sektörde 512 byte bulunması gerekir. Yazma
öndengelemesi  ise  bu  fiziksel  boyut  farklılıklarına  rağmen  her  sektörün  512  byte  alamsını
sağlayan devredir. Bu parametre yazma öndengelemesinin başladığı yerdeki iz numarasıdır. 
**Landing  Zone  :  Bu  sayı  sistem  kapatıldığında  kafaların  normal  olarak  park  ettiği
yerdeki silindir yeridir.
**Sectors  (Sektör)  : Her  izdeki  sektör  sayısıdır. MFM  sürücüleri her  izde 17  sektör’e
sahiptir.  RLL  sürücüleri  her  izde  26  sektöre  sahiptir.  ESDI  sürücüleri  her  izde  34  sektöre
sahiptir. SCSI ve IDE sürücüleri ise çok daha fazla sektör bulundurabilirler.
**Capacity  (Kapasite):  Formatlanmı-bir  srücününün  kapasitesi  iz  sayısı*sektör
sayısı*kafa sayısı*512 formülü ile hesaplanır.
 Drive A: 
Eğer   A  için  bir  sürücü  takmı-iseniz    disket  sürücünün  tipini  burudan  belirtebilirsiniz.  6
seçenek bulunmaktadır. None  360 K, 5.25 in.  1.2 M, 5.25 in.  720 K, 3.5 in.  1.44 M, 3.5 in.
 2.88 M, 3.5 in.
Drive B: 
Eğer   B  için  bir  sürücü  takmı-iseniz    disket  sürücünün  tipini  burudan  belirtebilirsiniz.  6
seçenek bulunmaktadır. None  360 K, 5.25 in.  1.2 M, 5.25 in.  720 K, 3.5 in.  1.44 M, 3.5 in.
 2.88 M, 3.5 in.
Video
Burada görüntü bağdaştırıcınız için grafik modunu seçebilirsiniz. 4 seçenek bulunmaktadır.
MONO  EGA/VGA  CGA 40  CGA 80. Varsayılan ayar EGA/VGA’dır.
Halt On
Buradan hangi  tip hataların  sistemi durduracağını  seçebilirsiniz. 5  seçenek bulunmaktadır.
All  Errors  (Bütün  hatalarda)  No  Errors  (Hiçbir  hatada)  All,  but Keyboard  ( Bütün  hatalarda
fakat klavye hatası hariç)  All, but Diskette ( Bütün hatalarda fakat disket hataları hariç)  All, but
disk/key (bütün hatalarda fakat disket ve klavye hataları hariç).
Bellek listesini sağ alt köşede görebilirsiniz, Temel bellek (base memory), Uzatılmış bellek
(Exteded memory) ve diğer bellek büyüklüklerini görebilirsiniz.
 
2. BIOS FEATURES SETUP
Sistem  performasını  ve  sistem  özelliklerini  belirleyen  ayarlar,  ana  menüden  ulaşılan  bu
bölümden  yapılır.  Anakatınızın  tasarımına  bağlı  olarak  bazı  ayarların  önceden  atanan  default
değerlerinin değiştirilmesi gerekir. Burada virüs uyarısının türü, sistemin açılış sırası (A:C veya C:A),
Quick Power On Self Test gibi BIOS’a özgü seçenekler bulunur.
Virus Warning
Bu  seçenek  Enable  ya  da  Disable  olarak  ayarlanabilir.  Bu  özellik  aktif  edildiğinde,  bir
yazılım  ya  da  uygulamanın  herhangi  birinden  boot  sektöre  ya  da  partition  tablosuna  erişmek  için
herhangi bir girişimde bulunulduğunda; BIOS sizi bir boot virüsünün sabit diske erişmeye çalıştığında
sizi uyarır.
CPU Level 1 Cache
Bu madde CPU’nun L1 (level 1) önbelleğini aktif etmek için ya da aktifliğini kaldırmak için
kullanılır.  Eğer  bu  ayar  disable  olarak  ayarlanır  ise;  CPU’nun  işlem  hızı  yavaşlar,  bu  yüzden
varsayılan ayar enable’dır. Bazı eski  ve kötü yazılmış programlar sistemin hızı çok yüksek olduğunda
bilgisayarın arızalanmasına yol açabilir. Bu yüzden bu durumlarda; bu seçeneğin disable yapılmasında
fayda vardır. Varsayılan ayar Enabled.
CPU Level 2 Cache
Bu  seçenek CPU’nun L2  (level 2) önbelleğini aktif etmek  için ya da aktifliğini kaldırmak
için kullanılır. Eğer dışsal önbellek aktif edilir ise sistem daha hızlı çalışır. Bu yüzden varsayılan ayar
Enabled dır. 
CPU L2 Cache Checking
Bu  öğe  CPU  level  2  cache  ECC  checking  fonksiyonunu  aktif  etmek  ya  da  aktifliğini
kaldırmak için kullanılır. Varsayılan değer Enabled yani aktiftir.
ECC Checking: ECC Error Checking and Correcting’in kısaltılmış halidir. ECC alınacak ya
da gönderilecek verinin hatalara karşı kontrol edilmesini ve gerektiğinde düzeltilmesini  sağlar. ECC
Checking’de bu fonksiyonun aktif olmasını ya da aktifliğinin kaldırılmasını sağlar.  Quick Power On Self Test
Bilgisayar açıldıktan sonra, anakartın BIOS’u sistemi ve çevre birimlerini kontrol etmek için
bir  seri  test  yapacaktır.  Eğer  Quick  Power  on  self-test  özelliği  aktif  ise,  BIOS  açılma  işlemini
hızlandırmak  için  bu  test  işlemlerini  basite  indirger. Varsayılan  değer  Enabled’dır. Yani  bu  özellik
aktiftir.
Boot Sequence
Bilgisayar açıldığında,  işletim sistemini disket sürücüden, sabit diskten, SCSI sürücüden ya
da  CD-ROM  sürücüden  yükleyebilir.  Bu  özellikte  açılışta  işletim  sistemini  yüklerken  bakılacak
sürücülerin sırası vardır. Okuma sırası için birçok seçenek bulunmaktadır.
  A,C, SCSI (Varsayılan Ayar)
  C,A,SCSI
  C,CDROM,SCSI
  CDROM,C,A
  D,A,SCSI
  E,A,SCSI
  F,A,SCSI
  SCSI,A,C
  A,SCSI,C
  LS/ZIP,C
 
Swap Floppy Drive
Bu öğe  enabled ya da disabled yapılabilir. Varsayılan değer Disabled’dır. Bu öğe’yi enabled
yaptığınızda,  disket  sürücünün  konnektörünün  pozisyonlarını  değiştirmek  için  kasanın  içini  açmak
gerekmez. Sürücü A sürücü B olarak sürücü B de sürücü A olarak ayarlanabilir.
Boot Up Floppy Seek
   Bilgisayar  açıldığında  BIOS  sistemin  bir  FDD’ye  sahip  olup  olmadığını  tespit  eder.  Bu  öğe
enabled  edildiğinde,  eğer BIOS hiçbir Floppy  sürücünün olmadığını  tespit  ederse bir   disket  sürücü
hatası verir. Eğer Bu öğe disabled yapılırsa BIOS bu testi atlar. Varsayılan değer disabled dır.
Boot UP Numlock Status
On: Açılışta klavyenin sayısal tuşları aktif olur.
Off: Açılışta klavyenin sayısal tuşları aktif olmaz.
IDE HDD Block Mode
    Bu öğe Enabled ya da Disabled olarak ayarlanabilir.
Yeni sabit disklerin çoğu (IDE sürücüler) çoklu sektör transferini destekler. Bu özellik sabit
disk  erişimi  performansının  hızlanmasını  ve  veriye  ulaşmak  için  gereken  zamanın  da  azalmasını
sağlar. Bu  öğe  Enabled  yapıldığında BIOS  otomatik  olarak  sabit  diskinizin  bu  özelliği  destekleyip
desteklemediğini tespit eder ve sizin için doğru seçeneği seçer. (Varsayılan değer Enabled dır.)
Typmatic Rate Setting
Bu  öğe  klavyenin  tuşuna  basıldığında  çıkacak  katakter  sayısını  kontrol  eder.  Bu  öğeyi
Enabled  yaptığınızda  typmatic Rate  settings  ve  typmatic  rate  delay  seçeneklerini  ayarlayabilirsiniz.
Eğer disabled yaparsanız BIOS varsayılan değerleri kullanır. 
Typematic Rate (Chars/Sec)
Bir  tuşa  sürekli bastığınızda, klavye basılan  tuşu ayarladığınız orana göre  tekrarlar.  (birim
saniyede karakterdir) Örneğin 6 seçili ise bir tuşu basılı tuttuğunuzda saniyede 6 karakter yazar. Diğer
seçenekler 8, 10, 12, 15, 20, 24 ve 30’dur.  Typematic Rate Delay (Msec)
Bir  klavye  tuşu  basılı  tutulduğunda  ilk  karakterin  görüntülenmesi  ile  ikinci  karakterin
görüntülenmesi arasındaki gecikme süresini belirler. Bu ayar 250, 500, 750 ve 1000 milisaniye olarak
ayarlanabilir.
Security Option
Bu  seçenek  System  ya  da  Setup  olarak  ayarlanabilir.  Şifre  ayarlarından  bir  şifre
oluşturduğunuzda, Bu  seçenek yetkili olmayan kullanıcıların  sisteminize olaşmak  ya da bilgisayarın
ayarlarını değiştirmek için yapacağı erişimleri engeller. 
SYSTEM:  system  seçeneğini  seçtiğinizde,    her  bilgisayarın  açılışında  şifreye  ihtiyaç  duyulur.
Eğer doğru şifre verilmez ise, sistem açılmaz.
SETUP:  Setup  seçeneğini  seçtiğinizde,  bir  şifre  sadece   BIOS  setup’a  ulaşmak  için  kullanılır.
Eğer bir şifre verilmez ise bu seçenek aktif olmayacak.
OS Select For DRAM > 64 MB
Sistemin hafızası 64 MB’dan büyük olduğu zaman BIOS e  işletim sistemi arasındaki  ilişki
bir  işletim  sisteminden  diğerine  değişir.  Eğer  OS/2  kullanıyorsanız  OS/2  işletim  sistemini  seçiniz.
Eğer başka bir işletim sistemi kullanıyorsanız Non-OS2 seçeneğini seçiniz.
Report No FDD For WIN95
Disket sürücüsüz Windows 95’i kullanıyorsanız, bu seçeneği Yes’e ayarlayın.
Delay IDE Initial (Sec)
Bu öğe bazı eski model ya da özel türdeki sabit diskleri ya da CD-ROMları desteklemek için
kullanılır. Çünkü BIOS açılış sırasında bu tip aygıtlara tespit edemeyebilir.
Video BIOS Shadow
Bu  seçenek    ekran  kartındaki  BIOS’un  Shadow  (gölge  bellek)  özelliğini  kullanıp
kullanmayacağını  tanımlar.  Bu  seçeneği  Enabled  olarak  ayarlamalısınız.  Yoksa  görüntü
performansınız büyük ölçüde yavaşlayacaktır. 
Shadowing Address Ranges
Bu  seçenek  bir  ROM  belleğe  sahip  arabirim  kartının  özel  bir  adreste  shadow  özelliğini
kullanıp  kullanmayacağını  belirler.  Ancak  bunun  için  ROM’a  sahip  kartın  hangi  bellek  adresini
kullanacağını bilmeniz gerekir (bu kitapçıklarında yazabilir). ROM’dan RAM’a aktarım  için belleğin
640  ile  1024 KB  arasındaki  alanın  kullanıldığı  unutulmamalıdır. Emin  değil  iseniz  tüm  bu Shadow 
seçeneklerini Disabled konumunda tutmanızda  fayda var.
 
Seçebileceğiniz 6 tane adres aralığı vardır.
 
C8000  –  CBFFF  Shadow,  CC000  –  CFFFF  Shadow,  D0000  –  D3FFF  Shadow,  D4000  –  D7FFF
Shadow, D8000 – DBFFF Shadow, DC000 – DFFFF Shadow.
 
Shaow  (Gölge Bellek) Nedir:  standart  ekran kartlarının ya da arabirim kartlarının BIOS’ları
ROM    bellekte  saklanır.  ROM  bellek  de  genellikle  çok  yavatır.  Shadow  özelliği  ile  VGA
kartının BIOS’u CPU tarafından okunur ve RAM’e kopyalanır. CPU bu BIOS’u çalıtırdığında
ilem hızlanır.
 
PCI/VGA Palette Snoop
Bazı  standart  dışı  ekran  kartları  veya MPEG  kartları  renkleri  düzgün  göstermeyebilir. Bu  durumda
Enabled seçeneği bu hatayı düzeltebilir. Normal koşullarda Disabled kalmalıdır.
 
 
 3. Chipset Features Setup Menu
 
Bu  menü    chipset’e  ve  anakart  üzerindeki  parçalara  ait  özellikleri  değiştirmenizi  sağlar.
SDRAM  erişim  zamanları  İşlemci  çalışma  sıcaklığının  ayarlanması  gibi  özellikler  bu  menüde
tanımlanmıştır. Burada yapılacak olan ayarlar donanım ile ilgili olduğu için donanım hakkılnda detaylı
bir bilgiye  sahip değilseniz bu menüdeki  ayarların  ilk  ayarlarında durması yararlı olur. Yapacağınız
yanlı-bir  ayar  anakartın  düzensiz  çalışmasına  ya  da  sisteminizin  açılmamasına  neden  olabilir.
Böyle  bir  durum  da BIOS’unuzu  optimum  hale  getiren  setup’ın  varsayılan  değerlerini  (Load  Setup
Defaults) yüklemeniz gerekir.
SDRAM Configuration
SDRAM  belleğinin  tipini  burada  belirleyebilirsiniz.  Günümüzde  çoğu  SDRAM  üzerinde
bellek  özelliklerinin  otomatik  olarak  algılanmasını  sağlayan  SPD  yongası  bulunur.  Bu  seçenekte
SPD’yi seçerseniz, altında bellekle ilgili 4 seçenek de otomatik olarak belirlenmiş olur. Bunun dışında
7 ve 8 ns bellek seçenekleri vardır, bunlarda altındaki 4 seçeneği el ile ayarlamak gerekir. “By SPD”
seçeneğinin kullanılması önerilir.
SDRAM CAS Latency 
Bellek özelliklerini el  ile ayarlamaya karar verdiyseniz, belleğin okuma komutu verdiği an
ile o verinin gerçekten hazır olduğu an arasındaki gecikme süresi buradan ayarlanır. Bu değer bellek
üzerinde yazabilir. Default değeri 2T’dir.
SDRAM RAS to CAS Delay
SDRAM aktif komutu ile oku/yaz komutu arasındaki gecikmedir. Default değeri 3T’dir.
SDRAM RAS Precharge Time
SDRAM  belleğe  ön  yükleme  komutu  gönderildikten  sonraki  atıl  geçen  işlemci  saat
döngülerini belirler. Default değeri 3T’dir.
SDRAM Idle Timer
Açılan bir SDRAM bellek sayfasını kapatana kadar geçen atıl saat döngülerini kontrol eder.
Default değer 16 T’dir.
SDRAM MA Wait State
İşlemci okuma döngülerini belirler. Default değeri olan “Normal” de bırakılmalıdır.
 
Not:  SDRAM  bellekle  ilgili  bu  karmaşık  değerlerin  SPD  seçeneği  ile  bellek  tarafından  otomatik
verilmesini  sağlamak  en  iyisidir.  Veya  anakart  kitapçığına  bakarak  default  değerleri  bulabilirsiniz.
SDRAM’in yanı  sıra EDO RAM  türü bellek  takılabilen eski bir  sisteminiz varsa, BIOS Setup’ın bu
bölümde  EDO  RAM  için  de  ayarlar  bulabilirsiniz.  EDO  RAM  kullanmıyorsanız,  bu  ayarı Disable
edebilirsiniz.
Snoop Ahead
PCI veri akışının düzenli gitmesini sağlar. Enabled olarak bırakılmalıdır.
Host Bus Fast Data Ready
Default değeri olan Enabled olarak bırakılmalıdır.
16-Bit I/O Recovery Time
16  bitlik  ISA  kartlarının  zamanlaması.  Default  değeri  olan  “1  BUSCLK”  olarak
bırakılmalıdır.
8-bit I/O Recovery Time
8  bitlik  ISA  kartlarının  zamanlaması.  Default  değeri  olan  “1  BUSCLK”  olarak
bırakılmalıdır. Graphics (veya AGP) Aperture Size
AGP    grafik  kartı  tarafından  kullanılabilecek  sistem  belleği  miktarını  belirler.  Default
değerinde bırakılmalıdır.
Video Memory Cache Mode
Görüntü  kartı  belleğinin  önbellekleme  teknolojisini  gösterir.  Görüntü  kartınız  USCW
teknolojisini  destekliyorsa,  USCW  seçeneği  performansını  artırır,  desteklemiyorsa  veya  USCW
ayarında sorun yaşarsanız UC seçeneği tercih edilmelidir.
PCI 2.1 Support
Son  PCI  standardı  olan  PCI  2.1’i,  Windows  9x,  NT  gibi  güncel  işletim  sistemleri
destekliyor. Bu ayar Enabled bırakılmalıdır.
Memory Hole at 15M – 16M
Özel olarak bir ISA kart gerektiriyorsa, belleğin 15-16MB arasındaki kısmını bu karta ayırır.
Bu  özel  durum  ile  sık  karşılaşılmadığından  ISA  kartlarınız  ile  ilgili  herhangi  bir  sorununuz  yok  ise
Disabled bırakılmalıdır.
DRAM are xx bits wide
DRAM belleğiniz ECC (hata kontrol) özelliğine sahipse, 72 bitliktir  ve burada bu gösterilir.
ECC özelliği yok ise 64 bit olarak gösterilir.
Data Integrity Mode
Hata düzeltmesi açısından kullanılan bellek türünü gösterir.
 
4. Power Management Setup
 
Bu özellik ile bilgisayar çalıştığında fakat kullanılmadığında, güç tüketimi enerjiyi  tasarruf
etmek  için  azaltılır.  Bilgisayar  normal  olarak  çalıştığı  zaman  normal moddadır.  Bu modda;  Power
Management programı ekrana, paralel ve  seri portlara ve  sürücülere olan erişimleri kontrol eder. Bu
olaylara  power management  olayları  denir.  Bu  olaylardan  hiç  biri  gerçekleşmediğinde;  sistem  güç
koruma modunu devreye  sokar. Bu kontrol edilen olaylardan biri   oluştuğunda  sistem hemen nomal
moduna döner. Güç koruma modları, güç tüketimine göre  üç’e ayrılabilir. Doze Mode (Uyku Modu),
Standbye Mode (Himaye Modu), Suspend Mode (Askı Modu).
 
Normal Mod  Uyku Modu  Himaye Modu  Askı Modu
Power Management 
Güç yönetiminin şeklini belirleyen ana seçenektir.  Güç yönetimi ekranı ve sabit diski uyku
moduna  sokarak  enerji  tasarrufu  sağlar.  “Max  Saving”  seçeneği  sisteminizi  kısa  bir  süre
kullanmazsanız  güç  yönetimini  devreye  sokar.  “Min  Saving”  bunu  daha  uzun  bir  sürede  devreye
sokar.  Disable  güç  yönetimini  devreden  çıkarır.  User  Define,  güç  yönetimi  değerlerini  elle
tanımlamanızı sağlar.
Video Off Option
Ekran görüntüsünün ne zaman devreden çıkarılacağını belirler. “Suspend –Z Off” seçeneği,
sistemi  askıya  alınca  devreey  sokar,  “Always  On”  seçeneği,  Windows’tan  belirlediğiniz  sürede
aktivite olmazsa ekran görüntüsünün kapanmasını sağlar.
Video Off Method
Yukarıdaki Video Off yöntemini belirler. Ekran kartı DPMS özelliğini destekliyorsa, BIOS
görüntü kartını kontrol edebilir. Bu durumda DPMS  seçeneklerinden biri  seçilebilir. “Blank Screen”
seçeneği,  güç  koruması  veya  Energy  star  desteği  olmayan monitörlerde  sadece  ekranı  kapatır. V/H
SYNC + Blank seçeneği ekranı karartır., yatay ve dikey taramayı da kapatır. HDD Power Down
PC’de bir işlem yapılmadan geçen belirli bir süre sonunda sabit diski uykuya geçirmek için
konulan  seçenektir. 1-15 dakika  arasında  ayarlama yapılabilir veya Disabled  seçeneği  ile bu özellik
devreden çıkarılabilir. SCSI disklerde bu özellik kullanılmaz.
Suspend Mode
Askıya alma modunun süresini belirler.
PWR Button < 4 Secs
“Soft Off” seçeneğinde, kasanın ön panalindeki güç (açma/kapama) düğmesi, 4 sn’in altında
basıldığında  normal  açma/kapama  düğmesi  gibi  i-görür.  “Suspend”  seçeneğinde  4  sn’nin  altında
basıldığında sistem askıya alınır, 4 sn’in üstünde basılırsa sistem normal şekilde kapanır.
PWR Up On Modem Act
Yukarıdaki Soft Off seçeneği seçili ise, modeme (telefon hattı aracılığı ile) sinyal geldiğinde
kapalı  sistemin açılması  ile  ilgili ayar buradadır. Enabled yaparak bu özelliği devreye  sokabilirsiniz.
Genelde harici modemlerde  işe yarar ama yeni anakartlar bazı dahili modemler  için de BIOS’a aynı
özellikleri kazandıracak özellikler eklenmektedir.
AC PWR Loss Restart
Elektrik kesintilerinden sonra elektrik gelirse ne olacağını belirler. Disabled seçeneği sistemi
kapalı tutar, Enabled elektrik geldiğinde sistemi açar.
Wake On LAN
Ağlarda  uzaktan yönetim yazılımları ile PC’lerin sunucu üzerinden, uzaktan açılabilmesini
sağlar.
Automatic Power Up
Burada  belirlediğiniz  seçenekler  sisteminizin  belirli  gün  ve  saatlerde  otomatik  açılmasını
sağlar.
Chasis Fan Speed 
Kasa fanı varsa ve anakarta ilgili bağlantı sağlanmışsa fan dönüş hızını söyler (devir/dakika)
Cpu Fan Speed
İşlemci  üzerinde  fan  varsa  ve  anakarta  ilgili  bağlantı  sağlanmışsa  fan  dönü-hızını  söyler
(devir/dakika)
Power Suply Fan Speed
Güç kaynağının fan dönüş hızını söyler (devir/dakika).
CPU Temperature
Bazı anakartlar üzerinde ısı sensörlerinin bağlanabileceği bir jumper bulunur. Isı sensörünün
ısı ölçme ucu  ise  işlemciye yapıştırılır. Soket  türü bazı anakartlarda  ise sensör anakart  ile bütünleşik
halde  işlemcinin altında yer alır. Bu durumlarda burada  işlemci  ısısı bildirilir. 70 santigrat derecenin
üzerine  çıkarsa  sistemin  açılması  önlenir;  ancak  işlemcinin  sağlıklı  çalışma  ısısı  40-45  derecenin
üzerine fazla çıkmamalıdır.
MB Temperature
Kasa içindeki ortalama ısıyı gösterir. 
Voltage Monitor
Voltaj regülatörünün anakartın çeşitli bölümlerindeki aygıtlara gönderdiği voltaj değerlerini
gösterir.
 
 5. PNP/PCI Confiuration 
 
Tak çalıştır desteği ve PCI veri yolları ile ilgili ayarlar burada yer alır.
PNP OS Installed
Tak çalıştır destekli bir  işletim  sistemi kullanıyorsanız  (örneğin Windows 9x) bu  seçeneği
“Yes”  konumuna getirmelisiniz.
Slot 1 ile x IRQ
Buradaki seçenekler anakartınızdaki PCI yuvalarının hangi IRQ’yu kullanacağını belirler.
PCI Latency Timer 
Anakartın  Maksimum  PCI  performansını  belirler.  Default  değeri  32  PCI  Clock’tur.
Sisteminizde ISA kart yoksa 64’e kadar güvenli şekilde yükseltilebilir. Çok yeni bazı anakartlarda ISA
yuvası yoktur veya BIOS’taki ilave bir seçenekle ISA yuvası (veya ISA Bridge) devreden çıkarılabilir.
(Disabled yapılabilir) Bu gibi durumlarda PCI latency timer 128’e kadar çıkartılabilir. Bazı uzmanlar
bunun sistem performansını %5 ile %10 katkıda bulunduğunu ileri sürmektedir.
IRQ xx used by ISA
Her  bir  IRQ’nun  bir  ISA  kartı  tarafından  kullanılıp  kullanılmadığını  belirler.  ICU,  “ISA
konfigürasyon  aracı”  anlamına  gelir  ve  bir  yazılım  ile  ISA  kartın  kullanacağı  ayarı  belirler.  ISA
kartınız yoksa her birinde bu ayar No/ICU yapılmalıdır. Bir ISA kartla birlikte ICU yazılımı geliyorsa,
yine No/ICU yapılmalıdır. ISA kart özel olarak belirli bir IRQ gerektiriyorsa, o IRQ’nun karşısındaki
seçenek yes yapılmalıdır.
DMA x Used By ISA
Aynı yukarıdaki gibi bir ISA kart için ayrılan DMA kanalı belirlenir. ISA kartınız yoksa her
birinde  bu  ayar No/ICU  yapılmalıdır. Bir  ISA  kartla  birlikte  ICU  yazılımı  geliyorsa,  yine No/ICU 
yapılmalıdır.  ISA  kart  özel  olarak  belirli  bir DMA  gerektiriyorsa,  ilgili DMA  ayarının  karşısındaki
seçenek yes yapılmalıdır.
ISA MEM Block Base
ISA kartların taban adresini ve blok büyüklüğünü belirlemek içindir. ISA kartınız yoksa bu
ayar her birinde No/ICU yapılmalıdır. Bir  ISA kart  ile birlikte  ICU yazılımı geliyorsa, yine No/ICU
yapılmalıdır.  Sisteminizde  birden  fazla  ISA  kart  varsa  ve  belirli  bir  blok  boyutu  gerektiriyorsa  bu
seçenek 8, 16, 36 veya 64K yapılabilir.
SYMBIOS SCSI BIOS
Enabled  seçeneği  varsa  anakart  üzerinde  SCSI  BIOS’u  aktif  hale  geçirir.  SCSI  aygıt
kullanmıyorsanız disabled yapılmalıdır.
USB IRQ
USB  kanalları  için  IRQ  atar.  Enabled  yapılmalıdır,  aksi  halde  USB  veri  yolu  ve  USB
aygıtları çalışmaz.
VGA BIOS Sequence
Sisteminizde hem PCI hem AGP, iki ekran kartı varsa hangisinin ana kart olacağını belirler.
AGP/PCI seçeneği AGP karta öncelik verir; PCI/AGP seçeneği PCI karta öncelik tanır.
 
6. Load Setup Defaults
Setup defaults sisteminizin en yüksek performansta çalışmasını sağlayan ayarlardır. 
 7. Load BIOS Defaults
BIOS  defaults  sorun  giderme  ayarlarını  yüklemenizi  sağlar.  Optimum  ayarlarla  değil  de
sisteminizin sorununu gidermek için minimum ayarlarla BIOS’unuzun çalışmasını sağlar.
 
8. Integrated Peripherals
Bu  menüde  anakartınızın  üzerinde  bulunan  aygıtların  ve  portların  adreslerini  ve  diğer
donanımların ayarlarını değiştirebilirsiniz.
Onboard FDC Controller
Disket  sürücü  ayrı  bir denetçi  karta  bağlanabilir  ama  günümüzde  tüm  anakartlar  üzerinde
disket sürücüsü denetçisi olduğundan bu seçenek enabled bırakılmalıdır.
Onboard Serial Port 1
1  numaralı  seri  port  için  bellek  adresini  ve  IRQ  değerini  belirler.  Default  değer
3F8H/IRQ4’tür. Bazı dahili modemler bu ayarın disabled olarak tutulmasını gerektirebilir. 
Onboard Serial Port 2
2  numaralı  seri  port  için  bellek  adresini  ve  IRQ  değerini  belirler.  Default  değer
2F8H/IRQ3’tür. Bazı dahili modemler bu ayarın Disabled olarak tutulmasını gerektirebilir.
Onboard Parallel Port 
Paralel port çalışma modunu belirler. “Normal”, tek yönlü normal çalışma modudur. “EPP”
maksimum  hızda  çift  yönlü  çalışma modudur.  “ECP”  paralel  portun  iki  yönde maksimum  transfer
hızından  da  hızlı  çalışmasına  izin  verir.  “ECP+EPP”  normal  hızda  iki  yönlü  çalışmaya  izin  verir.
Paralel porta bağladığınız aygıtın özelliğine göre bu seçeneklerden birini seçebilirsiniz. 
ECP DMA Select
Paralel Portta ECP veya ECP+EPP ayarını kullanan aygıtlar bir DMA kanalı gerektirebilir. 1
veya 3 numaralı DMA kanalı seçilebilir veya Disabled olarak bırakılabilir.
UART2 Use Infrared
Anakartınızda  kızılötesi  ışınlarla  çalışan  kablosuz  aygıtları  destekleme  özelliği  var  ise
normalde bir seri portu destekleyen UART2 yongası Enabled seçeneği ile bu özelliğe ayarlanır. Tabii
bu  durumda  COM2  portu  devreden  çıkar.  Kızılötesi  aygıt  kullanmıyorsa  bu  ayar  disabled  olarak
bırakılmalıdır.
Onboard PCI IDE Enable
Birinci veya ikini IDE kanalının ya da her ikisini de bu seçeneklerle aktif duruma getirebilir.
SCSI disk kulllanıyorsanız Disabled yapabilirsiniz.
IDE UltraDMA Mode
UDMA  özelliğine  sahip  bir  IDE  cihazı  kullanıldığında  IDE’nin  UDMA  özelliğinin  aktif
olmasını  sağlar. Bu  ayarın Auto  bırakılmasında  fayda  vardır. Çünkü UDMA  özelliği  olmayan  daha
yavaş diskler için bu özellik otomatik olarak disabled yapılır.
IDE 0/1 Master/Slave PIO Mode
Bu  seçenekler 0 ve 1 numaralı  IDE kanallarında master ve  slave  aygıtları  için PIO modu
belirlenir.  Auto  bırakılmalıdır.  Böylece  anakart  bu  IDE  aygıtların  PIO  modlarını  otomatik  olarak
belirler.
 
9. User Password
Sisteme erişmek için kullanılacak şifreyi belirlemek için kullanılır.
 10. Supervisor Password
Setup’a ulaşmak için kullanılacak şifreyi belirlemek amacı ile kullanılır.
 
11. IDE Autodetection
Sabit diskinizi taktıktan sonra eski sistemlerde silindir sayısı, kafa ve sektör sayısı gibi sabit
disk  tanımlamalarını  sabit  disk  bilgi  bölümünün  ilgili  yerlerine  girmek  için  bilmek  zorundaydınız.
CMOS  silindiğinde  ve  bu  tanımlamaları  unuttuğunuzda  bu  büyük  bir  problemdi.  Ama  şimdi  bu
seçeneği  sabit  diskin  tipini  ve  tanımlamalarını  otomatik  tespit  etmek  için  kullanabilirsiniz  ve BIOS
otomatik olarak sabit diskle ilgili bilgileri tespit eder ve Standart CMOS setuptaki Sabit diskle ile ilgili
yerlere yerleştirir. 
 
12. Save & Exit Setup
Bütün seçtiklerinizi CMOS’a kaydetmek ve setuptan çıkıp sistemi yeniden başlatmak amacı
ile kullanılır.
 
13. Quit without Saving
Bütün seçtiklerinizi CMOS’a kaydetmek istemediğiniz de kullanacağınız seçenektir.

Bu İçeriğe Tepkin Ne Oldu?
  • 0
    ba_ar_l_
    Başarılı
  • 0
    gayet_yi
    Gayet İyi
  • 0
    te_ekk_rler
    Teşekkürler
  • 0
    anlamad_m
    Anlamadım
  • 0
    yetersiz
    Yetersiz
İlginizi Çekebilir
Subscribe
Bildir
guest

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments