BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ 1. DÖNEM 1. SINAVI D SORULAR VE CEVAP ANAHTARI

1. İşlemcinin görevini yazarak; PGA – LGA işlemci paketleri arasındaki farkları maddeler halinde sıralayınız.
2. Ön bellek (cache) görevini ve işlemci hızının hesaplanmasını kısaca açıklayınız.
3. İşlemci ve iletişim hatları arasındaki ilişkiyi şekil üzerinde göstererek, iletişim hatlarının görevlerini yazınız.
4. Soğutma işlemi hakkında bilgi vererek soğutma çeşitlerini maddeler halinde yazınız.
5. Belleğin görevini yazarak RAM yapısını şekil üzerinde gösteriniz.
6. DDR RAM’in avantajlarını maddeler halinde yazınız.
7. ROM’un görevlerini maddeler halinde yazınız.
8. ESD hakkında bilgi vererek, ESD’ye karşı alınacak önlemleri maddeler halinde yazınız.
9. Anakartın görevini yazarak anakart çeşitlerini maddeler halinde sıralayınız.
10. Anakart bileşenlerini maddeler halinde yazınız.
11. AGP, PCI ve PCI Express genişleme yuvalarının yapısı ve görevleri hakkında bilgi veriniz.
12. Boyutlarına göre anakart türlerini ve kasa çeşitlerini maddeler halinde yazınız.
13. Anakart montajı ve kasa-güç kaynağı bağlantılarının yapılması sırasında uygulanan adımları maddeler halinde yazınız.

1. İşlemci, bilgisayarın birimlerinin çalışmasını ve bu birimler arasındaki veri (data) akışını kontrol eden, veri işleme (verileri değerlendirip yeni veriler üretme) görevlerini yerine getiren elektronik aygıttır.
Alt tarafında çeşitli sayıda pin bulunduran işlemci paketlemesine PGA (pin grid array) adı verilir. Bu paket yapısındaki işlemcilerin takıldıkları soketler ise soket 423 ve soket 478 olarak isimlendirilir. Farklı bir paketleme olan LGA paketinde işlemci ayaklarının yerini elektrik iletimini sağlayan iletim noktaları almıştır. Pin yerine iletim noktalarının kullanımı elektrik sinyallerinin iletim yolunu kısaltmış, böylelikle sinyal iletim hızı artmıştır.

2. Sistem belleğinden gelen veriler, çoğunlukla CPU’nun hızına yetişemezler. problemi çözmek için CPU içinde yüksek hızlı hafızalar bulunur. Ön bellek çalışmakta programa ait komutların, verilerin geçici olarak saklandığı yüksek hızlı hafızalardır.

3. İletişim hatları üç grup halinde incelenebilir:
􀂾 Adres Yolu (Address Buses): İşlemcinin bilgi yazacağı veya okuyacağı her hafıza hücresinin ve çevre birimlerinin bir adresi vardır. İşlemci, bu adresleri bu birimlere ulaşmak için kullanır. Adresler, ikilik sayı gruplarından oluşur. Bir işlemcinin ulaşabileceği maksimum adres sayısı, adres yolundaki hat sayısı ile ilişkilidir. Adres yolunu çoğunlukla işlemci kullanır. Bu yüzden adres yolunun tek yönlü olduğu söylenebilir.
􀂾 Veri Yolu (Data Buses): İşlemci, hafıza elemanları ve çevresel birimleriyle çift yönlü veri akışını sağlar. Birbirine paralel iletken hat sayısı veri yolunun kaç bitlik olduğunu gösterir. Örneğin, iletken hat sayısı 64 olan veri yolu 64 bitliktir. Yüksek bit sayısına sahip veri yolları olması sistemin daha hızlı çalışması anlamına gelir.
􀂾 Kontrol Yolu (Control Buses): İşlemcinin diğer birimleri yönetmek ve eş zamanlamayı (senkronizasyon) sağlamak amacı ile kullandığı sinyallerin gönderildiği yoldur.

4. Soğutma işlemi iki aşamadan oluşur : İşlemcinin üzerindeki ısıyı emerek işlemcinin ısısını azaltma ve emilen ısıyı dağıtarak işlemciden uzaklaştırma. İşlemcilerin çok ısınmaları durumunda otomatik olarak kapanma özellikleri olmalarına rağmen, bu teknoloji her zaman işe yaramayabilir ve işlemci yanabilir. Bu nedenle işi sağlama alıp, işlemcinin ısısını dengede tutmak gereklidir.

Soğutma şekilleri; havayla, suyla ve ısı borulu soğutma olmak üzere 3 gruba ayrılır.

5. Bellekler; elektronik bilgi depolama üniteleridir. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi ve komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki bilgileri geçici olarak tutan depolama birimleridir.

6. DDR RAM’in avantajları;
􀂾 DDR belleğin yüksek veri transferi oranı sayesinde performans artışı, DDR RAM’in sunduğu veri bant genişliği SDRAM’den daha fazladır. 100 MHz’de çalışan SDRAM 800 MB/sn bellek bant genişliği sunarken, yine 100 MHz’de çalışan DDR RAM’in her saat vuruşunun hem yükselen hem de alçalan tarafında veri okuyabilmesi sonucunda sunduğu bellek bant genişliği ise 1600 MB/sn’dir.
􀂾 Grafik ağırlıklı dosyalar kullanılırken daha iyi performans sağlar.
􀂾 Dijital ve multimedya ortamlarda daha net grafikler elde edilr.

7. ROM’un bilgisayar başlatıldığında yerine getirdiği görevler:
􀂾 POST (Power On Self Test): Bütün komutların test edilmesi işlemidir.
􀂾 CMOS komutlarına bağlı olarak Setup komutlarını işletir.
􀂾 Donanımla bağlı olan BIOS komutlarını yerine getirir.
􀂾 İşletim sistemini çağıran BOOT komutlarını yürütür.

8. İnsanlar üzerinde sürekli bir elektrik yükü vardır. Bu elektrik yükünün çeşitli cisimler aracılığıyla toprağa akmasına elektrostatik deşarj adı verilir.
ESD’ye karşı alınacak önlemler; topraklama ve ESD bilekliği kullanmaktır.

9. Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir.

Anakart çeşitleri; XT, AT, ATX olarak sıralanabilir.

10. Anakart bileşenleri; bellek yuvaları, işlemci yuvası,PCI, AGP, PCI ex genişleme yuvaları, portlar, kuzey-güney köprüleri, BIOS, BIOS pili, IDE ve FLOPPY konnektörleri, güç pinleri… olarak sıralanabilir.

11. AGP : Hızlandırılmış grafik port‘u anlamına gelen AGP, ekran kartları için kullanılan yeni bir veri yoludur.

PCI : PCI günümüz masaüstü bilgisayarlarında kullanılan en yüksek performansa sahip yol sistemidir. PCI veri yollarının hızı 20 ile 33 MHZ arasındadır.

PCI Express : PCI Express PCI veri yolunda kullanılan paralel veri iletimi mimarisinin yerine seri çalışan ve noktadan noktaya iletişim mimarisini kullanan bir teknoloji getirmektedir. İki PCIe aygıtı bir linkle bağlanıyor ve her bir link, bir ve birden fazla yollar meydana getirmektedir.

12. Boyutlarına göre anakart türleri; ATX, MicroATX, FlexATX ve BTX olarak sıralanabilir.
Kasa çeşitleri; Desktop ve Mini / Midi Tower olarak sıralanabilir.

13. Anakart montajı ve kasa-güç kaynağı bağlantıları;
􀂾 Montajı yapılacak ana kart ve gerekli parçalar hazırlanır.
􀂾 Ana kart kasaya monte edilmeden önce işlemci, ana kart üzerine yerleştirilir.
􀂾 Fanı taktıktan sonra ana kart üzerinde bulunan yuvaya da kablo takılır.
􀂾 Ana kartın kasaya montajını yapmadan önce kasanın içinden çıkan plastik ayakların ve sarı köşeli vidaların yerlerini tespit edilerek takılır.
􀂾 Ana karta gerekli enerjinin gelmesi için güç kaynağına ait kabloların ana karttaki yuvalarına takılması gerekmektedir.
􀂾 Kasanın ön paneline ait RESET SW, HDD LED, POWER LED, POWER SW kabloları ilgili pinlere yerleştirilir.